Sự đi lên của ông không theo lối mòn thông thường của những người siêu giàu ở Nigeria kiếm sống bằng dầu hỏa. Ông tiếp quản một số công ty nhà nước làm ăn thất bại và làm cho chúng sinh lời.Trong một tòa nhà màu xám ở Lagos, thủ đô thương mại của Nigeria, Aliko Dangote đang xử lý mọi việc, từ xi-măng, đường cho tới mì ống và những chiếc chiếu cho người cầu nguyện. Sự đi lên của ông không theo lối mòn thông thường của những người siêu giàu ở Nigeria kiếm sống bằng dầu hỏa. Cách đây một thập niên, ông tiếp quản một số công ty nhà nước làm ăn thất bại và làm cho chúng sinh lời.
Những nhà phê bình nói ông quá dễ dãi với các chính khách, khiến ông thống trị trên một số lĩnh vực gây tổn hại cho nền kinh tế. Nhưng thành quả từ những công ty xây dựng của ông và việc làm giảm lệ thuộc nhập khẩu của châu Phi là điều không thể chối cãi được. “Tôi muốn trở thành một doanh nhân thành công nhất thế giới”, ông nói.
Ở tuổi 55, ông được xếp hạng thứ 76 trong danh sách mới nhất của tạp chí Forbes về những tỷ phú và là người giàu nhất châu Phi. Ông chào đời trong một gia đình Hồi giáo siêng năng làm việc ở thành phố phía bắc Kano. Tổ tiên ông buôn hạt Kola, họ cho chàng trai Aliko đi học ngành thương mại ở Cairo, và năm 1977 tài trợ cho công ty đầu tiên của anh, từ một công ty buôn bán hàng tiêu dùng trở nên một tập đoàn lục địa.
Ngày nay ông Dangote nổi tiếng nhất về lĩnh vực cung cấp xi-măng. Chỉ riêng trong năm 2011, gia sản của ông đã tăng lên gấp năm lần nhờ kinh doanh vụ này. Là nhà sản xuất xi-măng lớn nhất ở vùng hạ Sahara, ông lên kế hoạch thả nổi 20% trong số vốn doanh nghiệp xi-măng 11 tỷ USD của ông vào thị trường chứng khoán London năm tới. Ông Dangote tự tin về khả năng quản trị tập đoàn chặt chẽ. Ông hy vọng giúp góp phần đánh bóng tên tuổi Nigeria trên thị trường quốc tế, vốn đã bị tai tiếng vì nạn hối lộ.
Năm 2011, lợi nhuận từ đế quốc kinh doanh của ông là 2,6 tỷ USD trong phạm vi 14 nước châu Phi. Các tài khoản của Tập đoàn Dangote chiếm khoảng 30% thị trường chứng khoán Nigeria và thống trị thị trường thủ đô. Tập đoàn này đang nợ 565 triệu USD và đầu tư 7 tỷ USD trong bốn năm tới vào công nghiệp hóa dầu, khai thác mỏ và cơ sở hạ tầng.
Ông Dangote là người nhiệt tình với việc làm từ thiện, đầu tư giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Nhưng một số người cho rằng, sở dĩ ông thống trị trên thị trường kinh doanh là vì ông đã chặn hết mọi khả năng cạnh tranh. Được ủng hộ bởi đảng Dân chủ nhân dân đang cầm quyền, ông từng ủng hộ hào phóng chiến dịch của ông Olusegun Obasanjo, cựu tổng thống. Ông Dangote đã tư hữu hóa nhanh chóng chương trình, gia sản của ông ngày càng tăng lên trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của ông Obasanjo. Ngày nay ông vẫn phục vụ trong guồng máy chính phủ, bao gồm nhóm kinh tế của Tổng thống Goodluck Jonathan.
“Nếu bạn muốn làm doanh nghiệp”, ông nói, “bạn phải có mối quan hệ tốt đẹp với chính quyền hiện tại. Nếu không, làm thế nào bạn có thể trông chờ nhà nước lắng nghe những lời than phiền của bạn chứ?”
Theo Kiều Giang
