Xuất khẩu gạo không theo kịp mục tiêu

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang tăng nhẹ nhưng so với cùng kỳ năm trước lại giảm đáng kể.

Nguồn cung trên thị trường thế giới đang tăng cao khiến Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) một lần nữa phải điều chỉnh chỉ tiêu xuất khẩu gạo. Mục tiêu 7,5 triệu tấn gạo xuất khẩu của năm nay đã rất xa vời.

Giá và lượng đều giảm
Tuần thứ 2 của tháng 11, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đã tăng 5 USD/tấn so với tuần trước, đạt mức trung bình 400 USD/tấn. Tuy nhiên, mức giá này vẫn thấp hơn tháng trước và thấp hơn tới 50 USD/tấn so với cùng kỳ năm trước. 
VFA cho biết: Kết quả giao hàng từ ngày 1 -14/11/2013 đạt 142.265 tấn, giảm khoảng 73% so với cùng thời điểm của tháng trước. Lũy kế xuất khẩu từ đầu năm đến 14/11 đạt 5,876 triệu tấn, trị giá FOB 2,526 tỷ USD, trị giá CIF 2,616 tỷ USD. 
Nếu so với cùng kỳ năm trước, tổng kim ngạch xuất khẩu gạo đã giảm khoảng 17%, giá gạo xuất khẩu tính trung bình trong 2 tuần đầu của tháng 11 vào khoảng 430 USD/tấn (FOB), giảm 3% so với tháng trước.
Diễn biến giá gạo xuất khẩu cũng khiến giá lúa và gạo trong 2 tuần đầu của tháng 11 tăng từ 100-300 đồng/kg so với cùng thời điểm của tháng trước. Theo VFA, giá lúa khô tại kho khu vực đồng bằng sông Cửu Long đến ngày 14/11 loại thường dao động từ 5.300 – 5.400 đồng/kg, lúa dài khoảng 5.600 – 5.700 đồng/kg. 
Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm hiện khoảng 7.300 – 7.400 đồng/kg, gạo nguyên liệu làm ra gạo 25% tấm là 7.000 – 7.100 đồng/kg, giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì tại mạn hiện khoảng 8.000 – 8.100 đồng/kg, gạo 15% tấm 7.700 – 7.750 đồng/kg và gạo 25% tấm khoảng 7.350 – 7.450 đồng/kg, tùy chất lượng và địa phương.
Trên thị trường thế giới, giá gạo của một số nước xuất khẩu chủ chốt ở châu Á cũng đang giảm mạnh, nguồn cung tiếp tục tăng do nhiều nước đã bước vào vụ thu hoạch.Trong khi nhu cầu tiêu thụ không cao mà nguồn cung lại dồi dào nên các doanh nghiệp nhận định, giá gạo nhìn chung sẽ tiếp tục giảm trong tháng 11, mặc dù lượng xuất khẩu có thể tăng.

Điều chỉnh lại mục tiêu xuất khẩu
Một yếu tố bất lợi cho gạo Việt Nam là giá gạo Thái Lan đang giảm mạnh, về sát với mặt bằng giá chung, dự báo giá gạo Thái sẽ tiếp tục giảm tới cuối tháng 11 xuống khoảng 380-400 USD/tấn. Ngày 19/11, Chính phủ Thái Lan đã bán đấu giá khoảng 450.000 tấn gạo để có chỗ lưu trữ gạo thu hoạch vụ chính, kho dự trữ gạo của nước này hiện ước tính có khoảng 15 triệu tấn, gấp 2 lần so với 7 triệu tấn gạo mà Thái Lan đã xuất khẩu trong năm 2012. 
Tổng sản lượng lúa 2013-2014 của quốc gia xuất khẩu gạo số 1 thế giới này được dự báo sẽ đạt khoảng 37-38 triệu tấn. Vì thế, sự cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu gạo những tháng cuối năm sẽ còn rất quyết liệt.
Trước những diễn biến này, VFA một lần nữa đã phải điều chỉnh mục tiêu xuất khẩu gạo năm 2013 vào ngày 11/11, đây là lần thứ 2, kể từ tháng 9/2013, VFA điều chỉnh mục tiêu xuất khẩu gạo. Ông Trương Thanh Phong – Chủ tịch VFA – cho biết, mục tiêu xuất khẩu gạo mới điều chỉnh chỉ còn 6,7 triệu tấn, giảm 11% so với kế hoạch ban đầu khoảng 7,5 triệu tấn; so với mục tiêu đã điều chỉnh hồi tháng 9, con số này giảm khoảng 4,3%.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh: Việc VFA điều hành chỉ tiêu xuất khẩu dựa trên tín hiệu thị trường. Quan điểm của Bộ Công Thương là không quá chú trọng vào mục tiêu phải xuất khẩu được bao nhiêu tấn gạo, mà cần nhất là đảm bảo tiêu thụ tốt lúa hàng hóa trong dân, đảm bảo lượng gạo dự trữ.

Theo Báo công thương