Tuyển dụng theo… tướng số!

Một số công ty có kiểu tuyển người độc chiêu, hình thức tuyển dụng vô cùng lạ lẫm. Ngoài hồ sơ (lý lịch, bằng cấp), người lao động (NLĐ) còn phải cung cấp một “hồ sơ phụ”. Nghịch lý là “hồ sơ phụ” này lại mang yếu tố quyết định. Tuyển người theo tướng số đang là “xu hướng” của không ít doanh nghiệp.

Trong yêu cầu tuyển dụng, doanh nghiệp thường đưa ra những tiêu chí chung cho NLĐ như giới hạn về độ tuổi, khu vực vùng miền hoặc ưu tiên bởi một vài tố chất đặc biệt. Vị trí dự tuyển càng cao, tính chất công việc quan trọng thì “hồ sơ” phụ càng đòi hỏi chi tiết. Có những điều chẳng liên quan gì đến trình độ chuyên môn nhưng lại quyết định sự thành bại, giúp NLĐ trúng tuyển như: số mạng, hình dáng, chiều cao… Đại diện một trung tâm giới thiệu việc làm tại TP.HCM cho biết: “Nhiều công ty hiện đang cần người theo đúng tuổi, tướng số… Dù biết yêu cầu lạ lùng, nhưng họ là khách hàng, mình phải chiều…”.

Công ty LT. (KCN Tân Tạo), nổi tiếng về sản xuất dụng cụ văn phòng, thường xuyên tuyển LĐ phổ thông, từ vài chục người trở lên. Điều kiện tuyển dụng khá đơn giản nhưng nhiều NLĐ đều biết rằng, LĐ nữ có gia đình là bị loại ngay từ vòng đầu. Vì thế, đã xảy ra những chuyện ly kỳ: nhân viên công ty này phải làm đám cưới “chui”, đồng nghiệp thân thiết được dự đám cưới phải giữ bí mật tuyệt đối nếu LĐ không muốn bị mất việc, nhất là công nhân đang trong giai đoạn hợp đồng ngắn hạn. Nhiều người cứ nghĩ, Công ty LT. muốn tận dụng LĐ trẻ, giảm các khoản chi phí thai sản, chế độ nuôi con nhỏ với LĐ nữ, nhưng ông giám đốc thì không hề giấu lý do, tuyển LĐ thường xuyên là nhằm để giảm quân số “khắc” với tuổi của mình (theo lời thầy bói phán!).

Tập đoàn SY. và T., hai đại gia trong ngành điện – điện tử lại đưa ra tiêu chuẩn tuyển dụng cho các vị trí chủ chốt ứng với… 12 con giáp. Anh Mạnh Khôi (chuyên viên nhân sự Công ty Sinh Việt) “bật mí”: “Họ tin rằng, một đội hình có tuổi, mạng không khắc nhau và hạp với ông chủ sẽ tránh được rủi ro, làm ăn thuận lợi. Trong một số trường hợp, lại có những “ngôi sao may mắn” như: cô thư ký không có nghiệp vụ thư ký, tài xế không biết lái xe nhưng vẫn trúng tuyển. Đơn giản là họ có tuổi hạp và tướng mạo đúng “lá số quý nhân” mà ông giám đốc cần để “hợp” với lá số tử vi của mình”.

Cô T.K.Vy, thư ký tổng giám đốc, Tổng công ty H.T. (chuyên ngành xây dựng và thương mại dịch vụ – Q.Bình Thạnh), đã từng bất ngờ khi được trúng tuyển vì cô chỉ dự tuyển vào vị trí khác. Với nhan sắc và chiều cao khiêm tốn, K.Vy không phải “thư ký chân dài” mà nhờ có “số hên” theo tử vi của ông tổng giám đốc. Và K.Vy cứ “yên tâm” với vị trí của mình vì công ty đã tuyển thêm… thư ký của thư ký và phiên dịch cho thư ký.

Trường hợp người lái xe “phát tài” của ông chủ hãng sơn P. cũng vậy. Mặc dù việc kinh doanh khó khăn, ông N.A.H. (giám đốc Công ty TNHH P.) phải giảm nhiều nhân viên chí cốt, nhưng công ty vẫn luân phiên tuyển lái xe để vận hành chiếc xe… gắn máy cũ của ông chủ!

Không ít ứng viên không hiểu tại sao mình được trúng tuyển vào công việc trái chuyên môn, vượt qua những hồ sơ nặng ký khác. Nhiều ông bà chủ trẻ du học ở Tây nhưng nhất cử nhất động đều làm theo lời “thầy phán”. Ngày rằm, mùng một, công ty khóa trái cửa, khói nhang nghi ngút, các phòng ban xếp hàng lạy bốn phương, tám hướng, cúng sao, giải hạn, khấn nguyện râm ran. Có công ty lập hẳn bàn thờ trước cửa, thứ hai hàng tuần ban giám đốc xếp hàng thi nhau vái lạy. Công ty thực phẩm S.A (khu công nghiệp Biên Hòa, Đồng Nai) có văn phòng đóng tại Q.1 TP.HCM từng đuổi cùng lúc sáu nhân viên bảo vệ vì tội để mất… thần tài, ông địa.

Ông Trần Anh Tuấn (PGĐ Trung tâm dịch vụ việc làm TP.HCM) cho rằng: “Hiện tượng tuyển người theo tướng số không chỉ xuất hiện ở các công ty tư nhân mà còn diễn ra khá phổ biến ở các doanh nghiệp lớn thuộc khối Đông Á. Một số trung tâm dịch vụ việc làm tiếp tay cho cách làm này là hoàn toàn không nên. Mặc dù vấn đề tướng số trong khoa học vẫn đang được nghiên cứu, nhưng việc tuyển dụng cũng cần có nét văn hóa chung, không nên tạo những tự ti, mặc cảm cho người LĐ”.

Nghề nhân sự VN mới hình thành trong những năm gần đây (từ năm 2003 đến nay), từng bước định hình và đi vào chuyên môn hóa với nhiều phương thức tuyển dụng chuyên nghiệp, đúng người, đúng việc. Tuy nhiên, không ít người có niềm tin mãnh liệt rằng, tướng số là “lá bùa” hộ mệnh trong công việc kinh doanh, cũng là sự tồn tại, phát triển công ty. Xem tướng số, tử vi là nét văn hóa, tâm linh của người Á Đông, nhưng việc mê tín dị đoan đến mức mù quáng, tiêu cực cũng đã làm tiêu tan sự nghiệp của không ít người, gây ảnh hưởng đến nhiều người xung quanh, làm nặng nề bầu không khí của đơn vị, công sở.